ควายแม่น้ำ (Water buffalo) เป็นสัตว์เลี้ยงที่มีการกระจายพันธุ์อย่างแพร่หลายในภูมิภาคเอเชีย พวกควายแม่น้ำมีลักษณะเป็นสัตว์เลี้ยงที่ใช้ในการทำงานกับมนุษย์ในการเกษตรและการทำงานหนัก พวกนี้มักถูกนำมาทำงานในนาข้าว, การขนส่งสินค้า , หรือการเลี้ยงเพื่อผลิตนมและเนื้อ
ควายแม่น้ำ มีลักษณะเด่นคือร่างกายใหญ่โต, ผิวหนังหนา, และมีเขาที่ขนาดใหญ่บนหัว. พวกนี้มีสีขนที่แตกต่างกันไปได้ระหว่างควายแม่น้ำที่มีขนสีดำ, สีน้ำตาล, หรือสีเทา. พวกควายแม่น้ำมักถูกนำมาเลี้ยงในสภาพแวดล้อมที่มีน้ำให้เพียงพอ, เช่น นาน้ำ คลอง หรือบึง
ควายแม่น้ำมีบทบาทสำคัญในเศรษฐกิจและวัฒนธรรมในหลายประเทศในเอเชีย พวกนี้มักถูกนำมาใช้ในการเกษตรเพื่อการเพาะปลูกข้าวและพืชอาหารหลักอื่น ๆ และเป็นส่วนสำคัญในการช่วยเหลือในการทำงานที่ต้องใช้พลังงานสัตว์ นอกจากนี้ควายแม่น้ำยังเป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมและมีบทบาทในพิธีกรรมและงานเฉลิมฉลองในบางพื้นที่ด้วย