
ประเภทของควายไทย ประเทศไทยมีควายอยู่ 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ ควายป่า และ ควายบ้าน ควายบ้านจะแบ่งออกเป็น 2 ชนิดย่อย คือ ควายปลัก และ ควายแม่น้ำ

ควายปลัก เป็นควายที่เลี้ยงในพื้นที่ราบลุ่ม ชอบแช่ปลักโคลน มีรูปร่างล่ำสัน ขนสีเทาดำหรือสีเทาเข้ม เขาโค้งเป็นวงกลมกว้าง มีขนสีขาวรูปตัววี (V) ที่คอ เท้าทั้งสี่ข้างด่าง ชอบนอนแช่ปลักโคลน มีความแข็งแรงอดทน เป็นควายที่เลี้ยงเพื่อใช้งานเป็นหลัก เช่น ลากเกวียน เข็นไถนา ลากรถ เป็นต้น
ควายแม่น้ำ เป็นควายที่เลี้ยงในพื้นที่สูง ชอบอยู่บริเวณที่มีน้ำมาก มีรูปร่างสูงใหญ่ ลำตัวมีสีดำ เขาโค้ง ม้วนเข้าหาหัวกบาล หลังมีตะโหนก เลี้ยงเพื่อรีดนมเป็นหลัก ผลผลิตนมต่อวันประมาณ 10-15 ลิตร

นอกจากนี้ ยังมีควายลูกผสมระหว่างควายไทยกับ ควายมูร่าห์ Murrah ซึ่งมีลักษณะของทั้งสองพันธุ์ผสมกัน คือ เขาไม่ม้วนขดมากเหมือนพันธุ์แท้ แต่โค้งออกข้างและชี้ขึ้นบน หรือบิดเล็กน้อย ผิวหนังมีจุดสีดำ (dark pigmentation) หัวมีลักษณะไปทางกระบือแม่น้ำ แต่หน้าผากไม่นูนเด่นมาก เต้านมเจริญดีกว่าควายไทย ใช้งานได้ดีเช่นเดียวกับควายไทย
ควายไทยมีความสำคัญต่อวิถีชีวิตของคนไทยมาช้านาน ใช้เป็นแรงงานในการเกษตร ผลิตน้ำนม และเนื้อสัตว์ ในปัจจุบัน ควายไทยได้รับการพัฒนาสายพันธุ์ให้มีความแข็งแรง ทนทาน และผลผลิตสูงขึ้น ส่งผลให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น